.
آیتالله محمدتقى مصباح یزدى، یازدهمِ بهمن ماه 1313 در خانوادهاى متدین در شهر یزد به دنیا آمد. ایشان پس از اتمام دوره ابتدایى وارد حوزه علمیه یزد شد و در کنار دروس رسمى حوزه، برخى علوم روز مانند فیزیک، شیمى، فیزیولوژى و زبان فرانسه را آموخت. او دوره مقدمات و سطح حوزوی را در مدت چهار سال به پایان رساند؛ از مهمترین استادان آیتالله مصباح در فقه و اصول: علامه سیدعلی فانی، شیخ عبدالجواد جبلعاملى، آیتالله حاج شیخ مرتضی حائری، آیتالله بروجردی و آیتالله اراکی را میتوان نام برد. همچنین حدود ده سال در محضر علامه طباطبایی به آموختن درسهای تفسیر، اسفار، الهیات شفا و برهان شفا پرداخت و در زمره شاگردان خصوصی مرحوم علامه درآمد و از ارشادات اخلاقى آن بزرگوار نیز بهرهمند شد؛ علامه کار بازخوانى تفسیر گرانسنگ «المیزان فی تفسیر القرآن» را قبل از چاپ و نشر، به ایشان سپرد.
آیتالله مصباح در سن 27 سالگی به درجه اجتهاد نایل آمد، ولی همچنان حدود هشت سال در درس فقه و اصول حضرت امام خمینی و حدود پانزده سال در درس فقه آیتالله بهجت رحمهم الله در موضوعات طهارت و مکاسب و خیارات شرکت کرد. پس از تبعید حضرت امام و به توصیه ایشان، معظّم له به همراه گروهی از فضلاء به تحقیق در مباحث اجتماعى اسلام از جمله بحث جهاد، قضا و حکومت اسلامى پرداخت. ایشان از خصوصیات و راهنماییهای اخلاقى آیتالله بهجت (رضواناللهتعالیعلیه) نیز بهره میبرد تا جایی که آیتالله بهجت، او را در مقام مدرس اخلاق به مردم معرفى میفرمود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آیتالله مصباح مسئولیتهای علمی و فرهنگی متعددی در جمهوری اسلامی برعهده داشت که از آن جمله است: عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضویت در شورای عالی حوزه علمیه، ریاست مجمع جهانی اهل بیت (علیهمالسلام)، و نمایندگی مجلس خبرگان رهبری. حضرت آیتالله مصباح در سال 1369 از استان خوزستان، و پس از آن نیز در دورههای سوم و چهارم از سوی مردم تهران و در سال 1398 از طرف مردم استان خراسان رضوی به عنوان نماینده مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد.
آیتالله مصباح برای تربیت نیروی انسانی متعهد، مؤمن و متخصص در رشتههای مورد نیاز به تأسیس و مدیریت چندین مدرسه و مؤسسة حوزوی و دانشگاهی پرداخت. ایشان به همراه آیتالله جنتى، شهید بهشتى و شهید قدوسى در اداره مدرسه منتظریه (حقّانى) مشارکت داشت، و حدود ده سال در آن مکان به تدریس فلسفه، تفسیر قرآن و اخلاق پرداخت. از آن پس، چندین مدرسه و مؤسّسه آموزشی را راهاندازى کرد که از مهمترین آنها مىتوان از بخش آموزش مؤسّسه در راه حق، دفتر همکارى حوزه و دانشگاه، بنیاد فرهنگى باقرالعلوم(ع)، مؤسّسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمهالله) و مدرسه رشد نام برد. آیتالله مصباح (رضواناللهتعالیعلیه) شاگردان بسیاری را تربیت کرد که بسیاری از آنها در رشتههای مختلف علوم اسلامی و انسانی به تحقیق و نظریهپردازی پرداختهاند و یا در زمینههای مختلف آموزشی، مدیریتی یا فرهنگی منشأ خدماتی کمنظیر بودهاند.
حضرت علامه آیتالله مصباح یزدی (رضواناللهتعالیعلیه) پس از یک دوره بیماری، عصر جمعه 12 دیماه 1399 از دار فانی رحلت و به جوار رحمت الهی بار یافت. وی در حرم مطهر حضرت معصومه سلاماللهعلیها در جوار استاد خود، حضرت آیتالله العظمی محمدتقی بهجت رحمهالله به خاک سپرده شد.
از ایشان تاکنون بیش از 150 کتاب و صدها مقاله در موضوعات مختلف علمی، فرهنگی و سیاسی به چاپ رسیده و به زبانهای زنده دنیا از جمله عربی، انگلیسی، فرانسوی، آذری، اردو، روسی، آلمانی و مالایی ترجمه شده است.