آیت الله العظمی محمدتقی بهجت (ره)

.
آیت‌الله محمدتقی بهجت در شب جمعه 2 شهریور 1295، در خانواده‌ای مذهبی در شهر فومن استان گیلان متولد شد. در 16 ماهگی، مادرش را از دست داد؛ پدرش کربلایی محمود از طریق ساختن نوعی کلوچه محلی مخصوص فومنات، امرار معاش می‌کرد و در مورد اهل بیت به ویژه امام حسین علیه‌السلام شعر می‌سرود که در کتابی بنام «مکن ای صبح طلوع» گردآوری شده است.
بهجت، تحصیلات ابتدایی را در مکتب‌خانه فومن گذراند و به تحصیل مقدمات علوم‌اسلامی در حوزه‌علمیه در کنار برخی متون ادبیات‌فارسی پرداخت.
در حدود 14 سالگی محمدتقی بهجت برای ادامه تحصیل رهسپار کربلا شد. در سال 1312 از کربلا به نجف رفت و قسمت‌های پایانی دروس دوره سطح را نزد عالمان آن زمان به ویژه مرتضی طالقانی به پایان رساند. سپس خارج فقه و اصول و فلسفه را از اساتید حوزه نجف همچون آقا ضیاءالدین عراقی، میرزای نائینی، محمدکاظم شیرازی و سیدحسین بادکوبه‌ای فرا گرفت. و در حدود 28 سالگی به درجه اجتهاد رسید. دو تن از روحانیون حوزه نجف تأثیر زیادی بر شخصیت ایشان گذاشتند: غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی) و سید علی قاضی؛ سید علی قاضی ایشان را «فاضل گیلانی» خطاب می‌کرد. همکاری با شیخ عباس قمی در تألیف کتاب سفینةالبحار از دیگر فعالیت‌های او در آن سال‌ها بود.
محمدتقی بهجت پس از شانزده سال اقامت در عراق، به توصیه پزشکان به ایران بازگشت. سپس به قصد زیارت حضرت معصومه س به شهر قم رفت. بعد از شنیدن خبر رحلت پدرش و استادان نجف یکی پس از دیگری، تصمیم گرفت که در قم بماند و تحصیلات خود را با حضور در جلسات درس خارج آیات عظام سیدکوه‌کمری و بروجردی ادامه دهد.
پس از درگذشت آیت الله محمدعلی اراکی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مرجعیت ایشان را اعلام کرد و هیچ‌گاه اقدام به انتشار توضیح‌المسائل نکرد تا اینکه بعدها فتاوایش را بدون ذکر نام به چاپ رساند؛ از چاپ ششم به بعد روی جلد رساله او عبارت «العبد محمدتقی بهجت» نوشته شد. از جمله شاگردان ایشان: مرتضی مطهری، عبدالله جوادی آملی، محمدتقی مصباح یزدی، علی پهلوانی تهرانی سعادت پرور، عزیزالله خوشوقت، سید محمدرضا مدرسی یزدی را می‌توان نام برد. آیت‌الله بهجت معتقد به جریان زندگی سیاسی شیعیان در عصر غیبت بود و قائل به وجوب «ایجاد حکومت اسلامی» در این عصر بودند.
آیت‌الله بهجت از نوجوانی مسائل عرفانی و اخلاقی را نیز دنبال می‌کرد؛ برداشت ایشان از عرفان ناب، تقید و تعبد است. بعضی چون علامه طباطبایی، آیت‌الله بهاءالدینی، حسن‌زاده آملی، آیت‌الله جوادی آملی و... مقید به شرکت در نماز جماعت ایشان به ویژه در شب‌های جمعه بودند. از آیت‌الله بهجت دستورالعمل‌های اخلاقی فراوانی به جا مانده است که تکیه این دستورالعمل‌ها بیش از هر چیز بر انجام واجبات، ترک محرمات و رفتار بر طبق موازین دینی و اسلامی است.
آیت‌الله محمدتقی بهجت فومنی عصر روز یکشنبه 27 اردیبهشت 1388 در سن 92 سالگی به علت ایست قلبی درگذشت؛ پیکر ایشان پس از تشییع و اقامه نماز بر آن توسط عبدالله جوادی آملی در حرم فاطمه معصومه س دفن شد.
تالیفات:
- مناسک حج
- وسیلةالنجاة؛ این کتاب حاوی آرای ایشان در برخی ابواب فقه است که در متن کتاب وسیلةالنجاة سید ابوالحسن اصفهانی آمده است.
- جامع‌المسائل؛ دوره فقه فتوایی که بخشی از آن، حاشیه بر کتاب ذخیرةالعباد محمدحسین غروی اصفهانی است که در پنج جلد به چاپ رسید.
- مباحث الاصول: دوره کامل اصول
- مجموعه فقهی بهجةالفقیه: شامل کتاب‌های طهارت، صلات، زکات، خمس و حج
- حاشیه بر مکاسب مرتضی انصاری و تکمیل آن تا پایان متاجر
- حاشیه بر مناسک مرتضی انصاری
- سروده‌های عرفانی و اخلاقی
- رحمت واسعه.