.
محسن قرائتى در هشتم دىماه 1324 ه.ش در شهر کاشان دیده به جهان گشود. پدربزرگش در دوران حکومت رضاشاه مراسم قرائت قرآن در خانهها برگزار میکرد و به همین خاطر به قرائتی شهرت داشتند. پدرش علینقى با وجود اشتغال در بازار، سیره پدر را پى گرفت و علاوه بر آموزش قرآن، در احیاى مساجد و تکایاى مخروبه فعال بود؛ از همینرو علاقهمند بود محسن نیز به تحصیل علوم دینى بپردازد. بر این اساس محسن قرائتى در سن چهارده سالگى وارد حوزه علمیه کاشان شد. او علاوه بر تحصیل مقدمات، در جلسات تفسیر قرآن آیتاللَّه حاج شیخ علىآقا نجفى شرکت مىکرد؛ جلساتى که موجب پیوند او با قرآن شد. در سال 1339 براى تکمیل تحصیلات خود به قم عزیمت کرد و در مدارس دینى آیتاللَّه گلپایگانى و خان مشغول تحصیل شد. در مدت تحصیل، چندى به نجف اشرف رفت و به تحصیل رسائل و مکاسب پرداخت و مدتى هم در حوزه علمیه مشهد به فراگیرى علوم دینى مشغول شد. پس از گذراندن دروس سطح عالى، در درس خارج فقه حاضر شد.
حجتالاسلام محسن قرائتى از دوره تحصیل لمعه به مطالعه تفسیر مجمعالبیان همت گماشت و از همان زمان، مطالعات و مباحثات تفسیرى خود را یادداشت مىکرد. افرادى چون آیتاللَّه قربانعلى درّى نجفآبادى و شهید نوراللَّه طباطبایىنژاد ایشان را در مباحثات تفسیرى همراهى مىکردند. توشه او در این مطالعات موجب شد به مدت پانزده سال در تفسیر نمونه (از تفاسیر ترتیبی قرآن به زبان فارسی) اثر آیتالله مکارم شیرازی و گروهی از نویسندگان، همکاری داشته باشد. بعدها حجتالاسلام قرائتى به تدوین تفسیر نور با هدف فهم عامه در ده جلد به زبان فارسی همت گماشت که در سال 76، به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شد.
شیخ محسن قرائتى پس از پایان تحصیل علوم دینى، به وعظ و تبلیغ مشغول شد و در روش تبلیغ خود، بسان معلمان از گچ و تختهسیاه بهره برد. از همینرو پس از پیروزى انقلاب اسلامى به توصیه و پیشنهاد شهید مطهرى به اجراى برنامه «درسهایى از قرآن» در تلویزیون پرداخت. برنامهاى که بیش از سى سال به صورت هفتگى تداوم مستمر داشته است. اجراى موفق این برنامه و اقبال عامه مردم به آن موجب شد امامخمینى در 1361 ایشان را به نمایندگى خود به سمت سرپرستى سازمان نهصت سوادآموزى منصوب کند؛ سازمانى که در طول حیات خود به موفقیت شایانى دست یافته و جایزههاى بینالمللى فراوانى کسب کرد.
قرائتی در برنامههای دیگری در تلویزیون مانند برنامه سمت خدا نیز شرکت میکند و برنامهای تحت عنوان آینه وحی نیز از ایشان در رادیو پخش میشده است که محتوای ارائه شده در این برنامه، متن ابتدایی تدوین تفسیر نور قرار گرفت.
شیخ محسن قرائتی چندین مسئولیت نیز در جمهوری اسلامی ایران برعهده داشته است، ازجمله:
تأسیس ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر، تأسیس ستاد اقامه نماز، تأسیس ستاد زکات، تأسیس ستاد تفسیر، تأسیس ستاد ترویج فرهنگ قرآنی، تأسیس بنیاد فرهنگی امام زمان(عج)
از حجتالاسلام محسن قرائتی آثاری حدود 61 جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است: خاطرات (2 جلد)، تفسیر آیات دین و زندگی (2 جلد)، 300 نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد، هزارویک نکته از قرآن کریم، 114 نکته درباره نماز، اصول عقاید اسلامی و گناهشناسی از جمله آثار ایشان است.