ساعتی با آثار استاد فرامرز پایور

در این بسته موسیقی ؛ سجاد پورقناد کارشناس و پژوهشگر موسیقی آثار استاد فرامرز پایور یکی از سرشناس ترین نوازندگان و مدرسان ساز سنتور را معرفی و بررسی می کند.
فرامرز پایور یکی از تاثیرگذار ترین چهره ‌های موسیقی ایرانی و از پایه ‌گذاران گروه‌ نوازی در موسیقی دستگاهی ایرانی بود .
پدرش علی پایور ، هنرمند نقاش و استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران و پدربزرگش مصور الدوله ، نقاش چیره ‌دست دوره ی قاجار بود که با نواختن ویولون ، سنتور و سه‌ تار آشنایی داشت . او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دبستان عسجدی و دبیرستان دارالفنون تهران به پایان رساند ، در سال 1331 وارد خدمت نظام شد و یک سال بعد ، به استخدام وزارت دارایی در آمد .
وی در 17 سالگی ، آموزش موسیقی را نزد استاد ابوالحسن صبا آغاز کرد و در مدت شش سال ردیف موسیقی را فراگرفت. هنگامی که فرامرز پایور برای فراگیری سنتور به کلاس درس استاد ابوالحسن صبا در خیابان ظهیر الاسلام رفت ، سه سال از درگذشت حبیب سماعی می‌ گذشت . استاد ابوالحسن صبا که خود در دوره ی نوجوانی ، سنتورنوازی را نزد علی اکبرخان شاهی و با تکنیکی گوناگون با روش خاندان سماعی فراگرفته بود ، پس از مدتی نشست و برخاست با حبیب سماعی ، روش سنتورنوازی او را برتر از استاد پیشین خود یافت ؛ بنابراین با کوشش فراوان پاره ‌ای از بداهه‌ نوازی ‌های وی را نت ‌نویسی کرد . سپس استاد صبا کوشش کرد تا با آموزش روش درست سنتورنوازی به شماری از شاگردانش ، از ورافتادن روش سنتورنوازی نزدیک به آیین ‌های هنری و زیباشناسی موسیقی دستگاهی ایران جلوگیری کند . در همین دوران ، فرامرز پایور ، یکی از برجسته ‌ترین شاگردان صبا شد و تا سال 1336 که ابوالحسن صبا درگذشت ، از آموزش ‌های وی بهره برد .
پس از درگذشت ابوالحسن صبا ، پایور نزد استادانی چون عبداله دوامی ، موسی معروفی و نورعلی‌ خان برومند به فراگیری ردیف درویش‌ خان و ردیف میرزا عبدالله پرداخت .
فرامرز پایور از سال 1333، کار خود را در وزارت فرهنگ و هنر آن زمان و از سال 1337 آموزش سنتور را در هنرستان عالی موسیقی ملی آغاز کرد . او اولین سنتور نوازی بود که روی سنتور ، نواسازی می‌ کرد و تنها در پی بداهه ‌نوازی نبود . به بیان دیگر ، نخستین آهنگ ‌سازی بود که ساز تخصصی او ، سنتور بود .
او هارمونی و کمپوزیسیون را در کلاس استاد بزرگ آن زمان ، امانوئل ملیک اصلانیان آموخت . در سال 1341 برای ادامه ی تحصیلات کلاسیک خود ، از طرف وزارت فرهنگ و هنر به انگلستان فرستاده شد . از دانشگاه کمبریج در زبان و ادبیات انگلیسی دانشنامه گرفت و در تمام این سال ‌ها تلاش فراوانی در جهت معرفی موسیقی ایرانی و ساز سنتور به محافل دانشگاهی انگلستان انجام داد که برنامه ‌های دلپذیری از آن سال ‌ها در آرشیو رادیو بی‌بی‌سی وجود دارد . در این سال ‌ها ، برای شناساندن موسیقی اصیل ایرانی ، از طرف دانشگاه لندن و دانشگاه کمبریج از او خواسته شد تا کنفرانس ‌هایی در این زمینه همراه با ساز خود ترتیب دهد . همه ی این کنفرانس ‌ها با موفقیت انجام شد و از سوی این دانشگاه ‌ها به دریافت جوایزی نائل گردید.
پایور در سال 1347 از وزارت دارایی به وزارت آموزش و پرورش ( سازمان مبارزه با بی ‌سوادی ) منتقل و در سال 1355 بازنشسته شد .