حسین علیزاده

( اول شهریور 1330 ، تهران )
ردیف دان ، آهنگساز ، پژوهشگر و نوازنده ی تار و سه تار
در منطقه ی سید نصر الدین بازار تهران از پدری اهل ارومیه و مادری اهل تهران متولد شد . دوره‌ های آموزش موسیقی را در هنرستان موسیقی تهران زیر نظر استادانی چون هوشنگ ظریف و حسین دهلوی طی کرد و پس از ورود به گروه موسیقی دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران از محضر اساتیدی چون حبیب ‌الله صالحی ، محمود کریمی ، علی اکبر شهنازی ، داریوش صفوت ، نورعلی برومند ، سعید هرمزی ، یوسف فروتن و عبدالله دوامی نکته های نوازندگی تار و سه تار و ردیف موسیقی سنتی ایران در سطوح عالی را فرا گرفت .
علیزاده که در سال 1347 عضو ارکستر رودکی بود ، از سال ‌های آغازین دهه ی پنجاه به تدریس در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پرداخت و همزمان گروه های " مرکز حفظ و اشاعه " ، " شیدا و عارف " و " سازهای ملی " را راه اندازی کرد .

در این سال ها علیزاده با ساخت و اجرای قطعاتی چون " سواران دشت امید " و " حصار " ، فرمی تازه به موسیقی ایرانی اضافه کرد که به نوعی نشان دهنده ی تفکر وی است .
ساخت کنسرتو برای نی و ارکستر با عنوان " نینوا " در سال های ابتدایی دهه ی شصت ، نام علیزاده را بیش از گذشته بر زبان ها جاری ساخت .
این قطعه که با نی جمشید عندلیبی به عنوان تکنواز اجرا شد ، نه تنها از شاخص ترین قطعات ارکسترال تاریخ موسیقی ایران به شمار می رود ، که در کارنامه ی کاری آهنگساز نیز ، قطعه ای درخشان محسوب می شود .
حسین علیزاده همراه با کسانی چون محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان ، با عضویت در کانون چاووش آثار جاودانه ای به نام مجموعه آلبوم های چاووش ( 1- 10 ) را خلق کرد و نیز با آموزش به هنرجویان موسیقی ، تاثیر مهمی در تربیت موسیقی دانان و نوازندگان پس از انقلاب گذاشت . علیزاده در اوایل دهه ی هفتاد ، ریاست هنرستان موسیقی را نیز برعهده داشت .
پس از تعطیلی موسسه ی چاووش ، علیزاده برای ادامه ی تحصیل موسیقی به دانشگاه آزاد برلین رفت و در سال ‌های میانی دهه ی شصت به ایران بازگشت و گروه شیدا و عارف را بازسازی کرد که حاصل آن کنسرت " شورانگیز " با صدای شهرام ناظری ، صدیق تعریف و بیژن کامکار در تالار وحدت بود که در هریک از شب های اجرای این برنامه ، یکی از این خوانندگان گروه را همراهی کرد .
این کنسرت بعدها با صدای شهرام ناظری در آلبومی به همین نام انتشار عمومی یافت .
پس از آن علیزاده به تجربه در ساخت انواع موسیقی پرداخت که در زمینه ی موسیقی ایرانی و در قالب تکنوازی می توان به آثاری چون " ترکمن " ، " پایکوبی " ، " همایون " ( با سه تار ) ، " ماهور " ، " هجرانی " ، " همنوایی " و " نوا " اشاره کرد .
او در زمینه ی گروه نوازی ، آلبوم های " راز ونیاز " با صدای علیرضا افتخاری ، " صبحگاهی " با صدای محسن کرامتی و آثاری دیگر همچون " آوای مهر " ، " راز نو " ، " به تماشای آب های سپید " ، " نی نوا " ،" عصیان " و " غمنومه ی فریدون " اشاره کرد .
علیزاده در زمینه ی موسیقی فیلم هم ، تجربه ‌های موفقی داشت که از جمله ی آن ها می ‌توان به موسیقی فیلم ‌های چوپانان کویر ( حسین محجوب ) ، دل شدگان ( علی حاتمی ) ، گبه ( محسن مخملباف ) ، عشق طاهر ( محمدعلی نجفی ) ، ایران سرای من است ( پرویز کیمیاوی ) ، زمانی برای مستی اسب ‌ها ( بهمن قبادی ) ، ابر و ‌آفتاب ( محمود کلاری ) ، میراث کهن ( سیدمحمد میرسلطانی ) ، زشت و زیبا ( احمدرضا معتمدی ) ، لاک پشت‌ ها هم پرواز می ‌کنند ( بهمن قبادی ) ، نیومانگ ( بهمن قبادی ) و موسیقی متن سریال تلویزیونی زیر تیغ اشاره کرد . حسین علیزاده با کسب 4 سیمرغ بلورین آهنگسازی برای فیلم های گبه ، زشت و زیبا ، آواز گنجشک ها و ملکه ، مشترکا همراه مجید انتظامی و محمدرضا علیقلی برنده ی بیش ترین تعداد سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره ی فیلم فجر است .
از حسین علیزاده تاکنون کتاب های زیر منتشر شده است :
ده قطعه برای تار 1
ده قطعه برای تار 2
ده قطعه برای تار 3
ده قطعه برای تار 4
آموزش سه‌ تار ، دوره ی مقدماتی
آموزش تار و سه‌ تار ، دوره ی متوسطه
ردیف مقدماتی تار و سه ‌تار ( کتاب سوم هنرستان )
بوسه ‌های باران ( تصنیف ‌های حسین علیزاده ، انتشارات ماهور ، 1384، با بازنویسی و نت‌ نگاری علی صمدپور ) .
حسین علیزاده از سال ‌های پایانی دهه ی 70 همکاری خود را با محمدرضا شجریان ، کیهان کلهر و همایون شجریان آغاز کرد که حاصل آن اجرای کنسرت‌ های مختلف در اروپا و آمریکا و کنسرت " همنوا با بم " در تهران ( تالار وزارت کشور ) بود همچنین حاصل همکاری این گروه ، آلبوم ‌های فریاد ، همنوا با بم ، داد و بیداد ، زمستان و نوا است .
علیزاده در سال 1383 با ژیوان گاسپاریان ( نوازنده ی دودوک و آهنگساز اهل ارمنستان ) همکاری مشترکی داشت که حاصل آن کنسرتی در کاخ نیاوران بود که بعدها این کنسرت در قالب آلبومی به نام " به تماشای آب های سپید " انتشار عمومی یافت .
" سلانه " سازی است که زیر نظر علیزاده و توسط سیامک افشاری ساخته شد و صدایی بین عود و تار دارد . ابداع مقام " داد و بیداد " که از ترکیب گوشه ی داد از دستگاه ماهور و گوشه ی بیداد از دستگاه همایون ساخته شده ، از دیگر ابتکارهای حسین علیزاده است .
گروه ضربانگ ، گروهی بود که حسین علیزاده همراه آن ، به اجرای برنامه هایی در چند کشور اروپایی پرداخت .
علیزاده که سال ها به فکر تجربه ‌های تازه در زمینه ی موسیقی آوازی بود ، بعدها با تشکیل گروه " هم آوایان " ، این تجربه را توسعه داد .
حسین علیزاده تا به حال سه بار برای آلبوم های " فریاد " ، " بی تو به سر نمی شود " و " به تماشای آب های سپید " ، نامزد جایزه ی گِرَمی در بخش بهترین آلبوم سنتی جهان شده است . جایزه ی گِرَمی ، معتبرترین جایزه ی صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا محسوب می شود .
همچنین وی در سال 1392 موفق به دریافت جایزه ی بهترین موسیقی متن برای فیلم " آسمان زرد کم عمق " در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران شد .
حسین علیزاده در سال 1390 فعالیت ‌های آموزشی خود را با عنوان " مکتب علیزاده " از سر گرفت . او که عضو هیئت موسس و اولین مدیر عامل خانه ی موسیقی بود ، هم اکنون سخنگوی شورای عالی خانه ی موسیقی است .
وی در هفتم آذر 1393 ، در نامه ای از دریافت " نشان شوالیه ی هنر و ادب فرانسه " اعلام انصراف کرد و نوشت که خود را بی نیاز از دریافت هر نشانی می داند . علیزاده در عین حال گفته است که هدیه ی ملت بافرهنگ فرانسه را ارج می نهیم . او در نامه ی خود گفت : " اگر سفیر سیاسی و فرهنگی کشور فرانسه هدیه ی ملت بافرهنگ فرانسه را به سینه ی هنرمندان بزرگ ما نصب می کند ، آن را ارج می نهیم و ما نیز ستایش می کنیم ستارگان پرافتخار تاریخ خود را . " علیزاده با این حال اضافه کرد : " شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی نزد مسئولان می بود ، یک هدیه و عنوان غیرخودی این همه انعکاس نداشت . وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد ، چراغی کوچک خورشید می شود. " او در پایان نامه ی خود نوشت : " ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه ، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران ، به نام حسین علیزاده قناعت کرده ، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود . "