علی سلیمی

علی سلیمی آهنگساز و نوازنده تار آذری متولد 1301 در باکو است.
علی سلیمی در سال 1301 شمسی از پدر و مادری اردبیلی در شهر باکو چشم به دنیا گشود. وی تا 16 سالگی در آنجا زیست. پس از آن همراه خانواده‌اش به زادگاه پدرش، اردبیل بازگشت.
سلیمی در شهر باکو در مکتب‌های معتبر موسیقی به آموختن شروع کرده و در مدتی اندک، استعداد و قابلیت شگرف خود را به نمایش گذاشت و به سال 1311 شمسی در کلاس‌های استاد بزرگ موسیقی «احمد باکی خانف» وارد شده و در ارکستر او به عنوان نوازنده تار اشتراک نمود. وی در مکتب باکی خانف اساس موسیقی آذربایجان را به بهترین نحو آموخت.
در سال 1317 با جمعی از ایرانیان به وطن بازگشت و مدتی در قائم‌شهر و بعد در اردبیل زندگی کرد بعدها به تهران کوچ نمود و به واسطه فعالیت در رادیو ایران تصنیف‌های ماندگار آذربایجان و قطعات به یاد ماندنی با فرم خاص تدوین و اجرا و منتشر نمود.
این دوران برای علی سلیمی بسیار پُراهمیت بود چرا که به واسطه فعالیت در رادیو ایران با استادان نامدار موسیقی ایرانی از جمله: «علی نقی‌خان وزیری»، «روح‌الله خالقی»، «ابوالحسن خان صبا»، «حسین‌علی ملاح»، «مشیر همایون» و «حسین ناصحی» همکاری نموده و از ایشان هارمونی و دوره‌های آهنگسازی و کنترپوان را به اکمال رسانید.
در سال 1331 به خاطر اجرای بسیار چشمگیرش در تالار رودکی با اثر «وطن سوویتاسی» مدال طلا دریافت کرد.
علی سلیمی آلود در سال 1332 رهبر ارکستر آذربایجانی رادیو ایران شد و در سال 1338 با همکارش، فاطمه قنادی (وارتوش ماچکالیانس) ازدواج کرد. حاصل ازدواج آنها دو فرزندِ دختر «سئویل» و پسر «یاشار» است.

در سال 1342 ارکستر آذربایجانی رادیو ایران منحل شد ولی علی سلیمی به آهنگ‌سازی ادامه داد. موسیقی «آیریلیق» براساس شعری از رجب ابراهیمی (فرهاد) محصول این دوره‌است که رشید بهبودف نیز آن را در باکو اجرا کرده ‌است.
دو اثر ماندگارِ او به نام‌هایِ «آیریلیق» و «سیزه سالام گتیرمی‌شم» در بسیاری از ممالک ترک‌زبان به طورِ گسترده‌ای شناخته شده و اجراهایِ گوناگونی از آنها ارائه شده‌است.
سلیمی در سالِ 1358 به عنوانِ رهبرِ ارکسترِ رادیو و تلویزیونِ مرکزِ تبریز انتخاب و تا زمانِ مرگ در این سمت فعالیت کرد. در ضمنِ فعالیت در ارکسترِ تلویزیون، اقدام به تأسیسِ آموزشگاهِ خصوصیِ موسیقی کرد که هنرآموزان بسیاری در آن آموزشگاه به آموختنِ موسیقی پرداخته‌اند. از آثارِ مکتوبِ علیِ سلیمی می‌توان به «متدِ تارِ آذربایجانی» اشاره کرد. از ویژگی‌های این کتابِ آموزشی این است که تکنیک‌های نواختنِ تارِ آذربایجانی به روشِ پیشینیان ارائه شده‌است. در حالِ حاضر استفاده از چهار انگشتِ دستِ چپ برایِ گرفتنِ سیم در جمهوریِ آذربایجان رایج است و در متدِ سعید رستموف نیز گرفتنِ سیم با چهار انگشت ارائه شده‌است. در متدِ سلیمی از پنج انگشتِ دستِ چپ برایِ گرفتن سیم استفاده می‌شود.
در سالِ 1367 شمسی سلیمی به گرفتنِ دکترایِ افتخاریِ موسیقی از طرفِ وزارتِ فرهنگ و ارشاد ایران نایل شد. او سال‌های پایانی عمر خود را در تبریز گذراند و تاثیر به‌سزایی بر رشد و گسترش موسیقی آذربایجانی گذاشت.
علی سلیمی در سال‌های پایانی عمر پربرکت خویش هفت مقام (موغام) اساسی و مقام‌های ضربی (ضربی موغام) را با گوشه‌ها و شعبه‌های از یاد رفته نواخته و ثبت و ضبط نموده است.
علی سلیمی در سال 1376 درگذشت و در «مقبره‌الشعرا» به خاک سپرده شد.